کاربرد روش گرم و سرد کردن شبیه سازی شده در حل مسئله مکانیابی پایانه های شبکه اتوبوسرانی

طراحی شبکه های اتوبوسرانی یکی از مسائل مهم در برنامه ریزی حمل و نقل همگانی است. یکی از عمده ترین گامها در طراحی ساختار شبکه اتوبوسرانی، تعیین تعداد و محل پایانه های اتوبوسرانی است. این مسئله حالت خاصی از مسئله مکانیابی تسهیلات در حالات کلی است. مدل مکانیابی یک مسئله برنامه ریزی ترکیبی در مقیاس بزرگ است که معمولا حل دقیق آن برای شهرهای بزرگ بسیار وقتگیر است. در کوششهای پیشین برای شهرهای مشهد و تهران، این مسئله با استفاده از روش عمومی شاخه و کرانه و به کارگیری نرم افزار gams حل شده است. هدف این تحقیق بررسی سایر روشهای حل و انتخاب روشی کاراتر است. از جمله تکنیکهای مورد نظر، روش گرم و سرد کردن شبیه سازی شده (sa) است، که روشی کارا برای حل مسائل پیچیده برنامه ریزی ریاضی است. در این تحقیق با توجه به مشخصات مسئله مکانیابی پایانه های شبکه اتوبوسرانی، پارامترهای مورد نیاز روش sa تعیین شده و با تنظیم برنامه ای براساس الگوریتم این روش، مسئله مذکور حل شده است. علاوه بر روش sa، مسئله مکانیابی پایانه ها توسط روش شمارش ضمنی نیز حل شده است. در این مقاله نتایج حاصل از به کارگیری سه روش بالا برای شبکه اتوبوسرانی شهر مشهد، با یکدیگر مقایسه شده است. معیار بررسی کارایی روشها، زمان اجرا و دقت جواب بوده است. از نظر مقدار تابع هدف، روش sa در تمامی موارد جوابی برابر یا بهتر از روشهای شاخه و کرانه، و شمارش ضمنی به دست می دهد. زمان اجرای آن نیز بسیار کمتر از دو روش دیگر است، به طوری که روش sa حدود 150 برابر سریعتر از نرم افزار عمومی gams و حدود 50 برابر سریعتر از روش شمارش ضمنی است. نتایج ارائه شده از کاربرد روش sa برای شبکه اتوبوسرانی تهران، کارایی این روش را در حل مسائل بسیار بزرگ نیز نشان می دهد. واژگان کلیدی : شبکه اتوبوسرانی، مکانیابی پایانه ها، شمارش ضمنی، شبیه سازی به روش سرد و گرم و شمارش ضمنی